Varësia nga substanca: çfarë është, si njihet dhe cilat janë zgjidhjet
Reduktimi i dëshirës është efekti kryesor pozitiv i rTMS, i cili ndërmjetësohet nga aplikimi i seancave stimuluese me frekuencë të lartë në korteksin e majtë paraballor.
Shëndeti mendor është thelbësor për çdo qenie njerëzore. Në kohët moderne, zhvillimet shkencore dhe metodat novatore terapeutike po hapin rrugë të reja në kuptimin dhe trajtimin e çrregullimeve mendore, duke u dhënë shpresë njerëzve të panumërt. Në Smart CNS Center, një qendër pioniere Psikiatrike dhe Neurologjike, aplikohen qasje të personalizuara që kombinojnë terapi të avancuara, si rTMS, me qëllimin e kujdesit holistik për pacientin.
Me një theks në inovacionin dhe mbështetjen e vazhdueshme të pacientit, Qendra Smart CNS krijon një mjedis kuptueshmërie dhe trajtimi efektiv. Në intervistën e mëposhtme, Spyros Kalimeris, Psikiatër – Psikoterapist, bashkëthemelues dhe CEO i Smart CNS Center , flet për varësitë nga substancat, si dhe kontributin e rTMS në trajtimin e tyre.
Varësitë janë një fenomen kompleks psikosocial që përfshin varësinë fizike dhe psikologjike ndaj substancave (të tilla si droga, alkooli, nikotina) ose sjelljet (si bixhozi, interneti, ushqimi). Ato shkaktohen nga faktorë të ndryshëm, si çrregullime psikologjike, ndikime sociale dhe faktorë mjedisorë. Varësitë mund të ndikojnë seriozisht në jetën e një personi, duke çuar në probleme shëndetësore, ndërprerje të marrëdhënieve dhe vështirësi në punë. Trajtimi i tyre përfshin masa parandaluese, mbështetje psikologjike, programe terapeutike detoksifikimi dhe riintegrim social.
Na tregoni për natyrën e varësisë, si ndikon në tru dhe sjellje?
Varësia nga substancat nuk është thjesht një zakon i keq, por një gjendje kronike që kthehet në një çrregullim të trurit. Substancat ndikojnë në qarqet e shpërblimit neurokimik të trurit, duke krijuar një cikël vicioz të dëshirës dhe përdorimit.
Me kalimin e kohës, truri përshtatet me praninë e vazhdueshme të substancave, gjë që e bën abstinencën të vështirë dhe të dhimbshme pa ndërhyrje të specializuar.
Cilat janë shenjat paralajmëruese dhe kur konsiderohet përdorimi i pakontrolluar?
Varësia zhvillohet gradualisht dhe shoqërohet me ndryshime në sjellje, humor dhe marrëdhënie shoqërore.
Simptoma të tilla si rritja e tolerancës, d.m.th. nevoja për të konsumuar sasi gjithnjë e më të mëdha substancash, simptomat e tërheqjes, humbja e kontrollit dhe përdorimi i vazhdueshëm pavarësisht pasojave negative, janë tregues të fortë se individi ka zhvilluar një varësi. Njohja e hershme e këtyre simptomave është thelbësore për fillimin e procesit të trajtimit.
Na tregoni për trajtimet dhe detoksifikimin. Cili është roli i mbështetjes?
Trajtimi i varësisë kërkon një qasje shumëdimensionale që përfshin detoksifikimin, psikoterapinë, mbështetjen farmaceutike dhe riintegrimin social. Në varësi të ashpërsisë së varësisë, mund të zgjidhet shtrimi në spital në një program të mbyllur ose mbështetje ambulatore. Qëllimi nuk është vetëm ndalimi i përdorimit, por edhe trajtimi i shkaqeve që çuan në varësi, si çrregullimet mendore ose vështirësitë socio-ekonomike.
Shumë njerëz me varësi përpiqen të heqin dorë nga përdorimi vetë, por mungesa e mbështetjes e bën këtë përpjekje veçanërisht të vështirë dhe simptomat të dhimbshme. Profesionistët shëndetësorë, psikiatër, psikologë, si dhe grupet mbështetëse mund të ofrojnë kuadrin e duhur për individin për të zhvilluar strategji të reja përballuese, për të menaxhuar simptomat e tërheqjes dhe për të parandaluar rikthimet e mundshme.
Abuzimi me substancat dhe çrregullimet e varësisë përbëjnë një kapitull veçanërisht të vështirë në psikiatri, kryesisht për shkak të shkallës së lartë të rikthimeve të vërejtura në mbi 50% të pacientëve brenda vitit të parë të trajtimit. Për këtë arsye nevoja për të futur metoda të reja trajtimi është e madhe.
Na tregoni për rTMS që aplikoni në qendrën tuaj, si i trajton ai çrregullimet e varësisë?
Kërkimet moderne po zgjerohen në hetimin e efekteve të stimulimit magnetik transkranial në çrregullimet e varësisë. Arsyetimi ka të bëjë, si gjithmonë, me njohuritë tona ekzistuese të neurobiologjisë. Meqenëse rTMS mund të ndikojë në ngacmueshmërinë kortikale dhe të përmirësojë lirimin e dopaminës në sistemin limbik, ne besojmë se përdorimi i përsëritur i tij mund të ndikojë në përshtatjet afatgjata që ndodhin në tru nga përdorimi kronik i substancave.
Si funksionon rTMS?
Reduktimi i dëshirës është efekti kryesor pozitiv i rTMS, i cili ndërmjetësohet nga aplikimi i seancave stimuluese me frekuencë të lartë në korteksin e majtë paraballor. Stimulimi i kësaj zone specifike duket se përmirëson kontrollin frenues që ushtron mbi strukturat e tjera të trurit të lidhura ngushtë, duke reduktuar impulsivitetin dhe duke përmirësuar aftësinë vendimmarrëse.
Çrregullimet kryesore të varësisë për të cilat rTMS është studiuar deri më tani me rezultate pozitive janë:
- Varësia nga nikotina
- Varësia nga kokaina
Ka pasur gjithashtu punë kërkimore përkatëse për varësinë ndaj heroinës, amfetaminave dhe lojërave të fatit.
Duhet përmendur se pavarësisht të dhënave të sipërpërmendura, kërkimet shkencore përkatëse janë në vazhdim dhe sfidë mbetet trajtimi gjithëpërfshirës i çrregullimeve të varësisë, i cili kërkon një plan gjithëpërfshirës, mundësisht me mobilizimin e kombinuar të çdo trajtimi të disponueshëm. Ekipi ynë aplikon qasjen e duhur individualisht për çdo pacient për të siguruar shanset më të mira për një rezultat optimal dhe sa më afatgjatë.
Si mund të kontribuojë familja?
Familja është një tjetër faktor që luan një rol vendimtar në rrugëtimin e varësisë. Sigurimi i mbështetjes emocionale, inkurajimi i trajtimit dhe shmangia e gjykimit mund të kontribuojnë pozitivisht në rimëkëmbjen e personit. Në të njëjtën kohë, edukimi i të afërmve për varësinë dhe pjesëmarrja e tyre në grupet mbështetëse lehtëson komunikimin dhe redukton stresin që mund të shkaktojë situata.
A mundet që një person i rikuperuar të rikthehet? Si parandalohet rikthimi?
Rikthimi është një dukuri e zakonshme në shërimin e varësisë, por nuk do të thotë dështim. Është një tregues se personi ka nevojë për më shumë mbështetje ose rregullim të trajtimit të tij. Identifikimi i faktorëve që çojnë në rikthim, zhvillimi i mekanizmave të menaxhimit të stresit dhe kontakti i vazhdueshëm me strukturat terapeutike mund të ndihmojë në parandalimin e rikthimit dhe ruajtjen e rrugës drejt rikuperimit.
Spyros Kalimeris është një psikiatër-psikoterapist, bashkëthemelues dhe CEO i Smart CNS Center në Glyfada. Qendra Smart CNS përbëhet nga 3 departamente: Psikiatria, Psikiatria e Fëmijëve dhe Neurologjia të cilat ofrojnë shërbime gjithëpërfshirëse të vlerësimit dhe trajtimit.
