“Aty ku sundon dashuria, nuk ka vullnet për pushtet; dhe aty ku mbizotëron pushteti, dashuria mungon. Njëra është hija e tjetrës.”
Girl Shy (1924) u konsiderua komedia e parë romantike. Tani, një mjet i thjeshtë psikologjik mund të përdorë këtë zhanër kinematografik tashmë shekullor për të ofruar njohuri të vlefshme në pikëpamjet tona kulturore në zhvillim mbi psikologjinë e dashurisë.
Tre filma – Serendipity, La La Land dhe Marriage Story – ilustrojnë këto dinamika dhe pasqyrojnë ndryshime kulturore në mënyrën se si ne e perceptojmë dashurinë.
Fati dhe optimizmi (Serendipity, 2001)
Serendipity, me regji të Peter Chelsom, është një përrallë e çuditshme e fatit. Jonathan (John Cusack) dhe Sara (Kate Beckinsale) takohen rastësisht në qytetin e Nju Jorkut, duke çuar në një histori idealizmi romantik. Në thelbin e tij, filmi eksploron besimin te fati si një forcë udhëzuese për dashurinë, duke reflektuar optimizmin e fillimit të viteve 2000 për lidhjet romantike. Personazhet sfidojnë fatin duke i ndarë qëllimisht rrugët, duke besuar se fati do t’i ribashkojë.
Në thelb të Serendipity është të besosh te fati si një forcë udhëzuese në marrëdhëniet romantike. Me fjalë të tjera, dy njerëz e gjejnë dashurinë duke u dorëzuar plotësisht (fuqinë e tyre).
Ndryshe nga kultura e sotme e takimeve në internet, investimi i tyre emocional intensiv gjatë viteve të kërkimit të njëri-tjetrit bie në kontrast me minimalizmin modern në tekst dhe përpjekjet romantike në internet. Serendipity thekson rrethanat e jashtme – takimet e rastësishme dhe kohën – si nxitësit kryesorë të dashurisë.
Ambicie dhe ekuilibër (La La Land, 2016)
La La Land, me regji të Damien Chazelle, eksploron kryqëzimin e ambicies, aspiratës dhe dashurisë. Mia (Emma Stone) dhe Sebastian (Ryan Gosling) bien në dashuri ndërsa ndjekin ëndrrat e tyre përkatëse. Filmi shqyrton se si qëllimet personale ndikojnë në angazhimet romantike, duke theksuar tensionin midis vetë-përmbushjes dhe ruajtjes së marrëdhënies.
Mia dhe Sebastian ende përpiqen për sukses, duke komplikuar kënaqësinë e marrëdhënies së tyre. Fundi i hidhur i filmit sugjeron se dashuria mund të mos mbizotërojë gjithmonë kur ambicia ka përparësi.
La La Land pasqyron nostalgjinë për ekuilibrin midis karrierës dhe romancës, e cila ndihet gjithnjë e më e pakapshme sot.
Historia u kujton shikuesve rëndësinë e edukimit të marrëdhënieve gjatë ndjekjes së qëllimeve individuale.
Fati dhe pesimizmi (Marriage Story, 2019)
Në kontrast të plotë, Marriage Story (2019), me regji të Noah Baumbach, portretizon prishjen e një martese. Charlie (Adam Driver) dhe Nicole (Scarlett Johansson) përjetojnë divorcin mes presioneve të karrierës dhe komunikimit të gabuar. Filmi pasqyron pesimizmin kulturor bashkëkohor për dashurinë, ku marrëdhëniet shpesh i nënshtrohen betejave për pushtet dhe nevojave të paplotësuara.
Modeli i Rusbult hedh dritë mbi shpërbërjen e çiftit: kënaqësia e ulët, marrëdhëniet alternative edhe më të bollshme dhe pakësimi i investimeve e dënojnë marrëdhënien. Presionet e jashtme dhe rritja e narcisizmit – një theks tek vetja mbi të tjerët – krijojnë një mjedis ku lidhja autentike lufton për të mbijetuar.
Historia eksploron se si dashuria evoluon në dhimbje, duke nxitur rritjen personale, por edhe shkatërrimin emocional. Marriage Story pasqyron një realitet shumë larg idealizmit të Serendipity dhe ekuilibrit të dëshpëruar të La La Land.
Reflektime kulturore mbi dashurinë
Nga idealizmi i Serendipity tek ambiciet e La La Land dhe pesimizmi i Marriage Story, këta filma pasqyrojnë ndryshime të rëndësishme kulturore në qëndrimet ndaj dashurisë. Në vitin 2001, romanca ishte ende e rrënjosur te fati dhe magjia, ndërsa në vitin 2016, ajo u fokusua në balancimin e qëllimeve personale dhe romantike. Deri në vitin 2019, narrativa kulturore ishte zhvendosur në dinamikën e pushtetit dhe realitetet e ashpra të marrëdhënieve moderne.
Ndoshta kultura jonë nuk është bërë më pak romantike gjatë shekullit të kaluar. Në vend të kësaj, ne mund të jemi bërë më narcisist, duke i dhënë përparësi pushtetit personal mbi lidhjen. Pavarësisht nëse mbizotëron dashuria apo ambicia, këto histori na kujtojnë rëndësinë e balancimit të vetvetes dhe marrëdhënieve nëse duam të gjejmë lumturi të qëndrueshme në to.
