Londra kërcënon Abramovich-in me gjyq nëse nuk transferon 2.5 miliardë paund për Ukrainën
Mbretëria e Bashkuar i ka dhënë paralajmërimin e fundit Roman Abramovich-it për të liruar 2.5 miliardë paund nga shitja e klubit të futbollit Chelsea, me qëllim që këto fonde t’i jepen Ukrainës.
Miliarderit i është thënë të transferojë fondet brenda 90 ditësh, ose do të përballet me veprime ligjore. Keir Starmer deklaroi në Dhomën e Komunave se fondet nga Abramovich, i cili është subjekt i sanksioneve të Mbretërisë së Bashkuar, do të shndërroheshin në një fondacion të ri për kauza humanitare në Ukrainë. Ai theksoi se lëshimi i një licence për transferimin ishte mundësia e fundit që Abramovich do të kishte për të përmbushur këtë detyrim.
Ky veprim vjen në prag të një samiti thelbësor të BE-së, ku liderët do të nxiten të bien dakord për të përdorur asetet e ngrira të Rusisë për t’i ofruar Ukrainës një hua prej 90 miliardë eurosh. Starmer theksoi se “ora po ecën për Roman Abramovich-in që të nderojë angazhimin që mori kur u shit Chelsea FC dhe të transferojë 2.5 miliardë paund për një kauzë humanitare për Ukrainën.”
Ai shtoi se “kjo qeveri është e përgatitur ta zbatojë atë përmes gjykatave, në mënyrë që çdo qindarkë të arrijë tek ata, jetët e të cilëve janë shkatërruar nga lufta e paligjshme e Putinit.” Miliarderi rus e shiti Chelsean në vitin 2022 nën presionin e qeverisë britanike, pas pushtimit rus të Ukrainës.
Abramovich-it iu dha një licencë nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar për të shitur Chelsean, me kusht që paratë të shpenzoheshin për të mbështetur viktimat e luftës në Ukrainë. Të ardhurat u vendosën në një llogari bankare në Mbretërinë e Bashkuar, e kontrolluar nga kompania e Abramovich-it, Fordstam. Që atëherë, paratë kanë mbetur të ngrira për shkak të një ngërçi në negociatat me Abramovich-in, lidhur me faktin nëse ato duhet të shpenzohen ekskluzivisht në Ukrainë, apo mund të shkojnë edhe jashtë vendit. Abramovich-it i është dhënë një afat prej tre muajsh para se qeveria të nisë veprime ligjore, megjithëse Liberal Demokratët kërkuan që ky afat të shkurtohej, duke thënë se miliarderit duhet t’i jepej vetëm deri në fund të muajit për të transferuar fondet.
Miliarderi ka deklaruar se dëshironte që paratë të shkonin për “të gjitha viktimat e luftës në Ukrainë” dhe ka kërkuar që edhe rusët të përfitojnë nga të ardhurat. Abramovich duhet të ndërmarrë hapat e nevojshëm për të themeluar fondacionin dhe për të rregulluar transferimin në përputhje me licencën. Zëdhënësi i kryeministrit theksoi se “për sa i përket fondacionit, ka disa hapa për të bërë para se të arrijmë në atë pikë.” Ai shtoi se “licenca mundëson transferimin.
Z. Abramovich duhet të ndërmarrë hapat e nevojshëm për të themeluar fondacionin dhe për të rregulluar transferimin në përputhje me licencën. Për sa i përket krijimit të tij, ka disa hapa. Ky është hapi i parë në atë proces.”
Duke njoftuar licencën e re, kancelarja Rachel Reeves, tha se ishte “e papranueshme që më shumë se 2.5 miliardë paund, që i detyrohen popullit ukrainas, të lejohen të mbeten të ngrira në një llogari bankare në Mbretërinë e Bashkuar. Është koha që Roman Abramovich të transferojë fondet. Nëse ai nuk vepron, atëherë ne jemi të përgatitur të bëjmë atë që është e nevojshme për t’u siguruar që ato para të arrijnë tek populli ukrainas.” Ministrat theksuan se kishin provuar për shumë vite të bien dakord për kushtet me Abramovich-in dhe të merrnin bashkëpunimin e tij për transferimin e fondeve. Starmer tha se qeveria ishte e përgatitur ta çonte Abramovich-in në gjykatë për të aksesuar paratë.
Gazeta “The Guardian” raportoi në mars se ministrat besonin se në fund do të ishte e nevojshme ndërmarrja e veprimeve ligjore. Qeveria ka deklaruar se do të shqyrtonte “çdo propozim” nga Abramovich për të dhuruar vullnetarisht fondet për Ukrainën. Sipas kushteve të licencës, të ardhurat duhet të shkojnë për kauza humanitare në Ukrainë, por fitimet e ardhshme mund të shpenzohen më gjerësisht për viktimat e konflikteve në mbarë botën.
Fondet nuk mund të përfitojnë Abramovich-in ose individë të tjerë nën sanksione. Ky veprim vjen ndërsa presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy, tha se propozimet e negociuara me zyrtarët amerikanë për një marrëveshje paqeje për t’i dhënë fund luftës së Rusisë në Ukrainë, mund të përfundojnë së shpejti.
Zyrtarët amerikanë deklaruan të hënën se kishin zgjidhur “90%” të çështjeve problematike midis Rusisë dhe Ukrainës pas dy ditësh bisedimesh në Berlin, megjithëse zyrtarët rusë nuk ishin të pranishëm. Bisedimet vazhdojnë këtë javë midis liderëve evropianë për një plan të veçantë për të përdorur asetet e ngrira ruse për të financuar Ukrainën në vitet e ardhshme, me një takim të liderëve të planifikuar të fillojë të enjten.
Shumica e aseteve, 185 miliardë euro (162 miliardë paund), mbahen në depozitarin qendror të letrave me vlerë Euroclear në Bruksel. Belgjika ka thënë se nuk është e përgatitur të lëshojë asnjë nga fondet pa garanci se nuk do të mbahet përgjegjëse për paratë. Moska ka deklaruar se përdorimi i aseteve do të ishte vjedhje dhe ka kërcënuar të sekuestrojë zotërimet e investitorëve privatë evropianë në Rusi.
Planet në diskutim nënkuptojnë se BE do të ofronte një hua fillestare prej 90 miliardë eurosh për Ukrainën duke përdorur paratë në Euroclear, por pretendimi i Rusisë mbi fondet do të mbetej i paprekur. Ukraina do t’i shlyente paratë vetëm nëse dhe kur Rusia do të binte dakord të paguante dëmshpërblime.
