Amnesty International, një nga organizatat më të mëdha të mbrojtjes së të drejtave të njeriut në botë ka publikuar raportin e saj mbi gjendjen në 155 vende të vrojtuara, përfshirë edhe Shqipërinë.
Në pjesën për vendin tonë thuhet se gazetarët iu nënshtruan gjuhës së urrejtjes, sulmeve fizike dhe sulmeve me armë. “Dhuna në familje ndaj grave vazhdoi, me 12 gra të vrarë nga partnerët dhe anëtarët e familjes. Shqipëria dhe Italia ranë dakord për ndërtimin e dy qendrave të paraburgimit në Shqipëri për emigrantët që tentojnë të arrijnë në Itali. Komiteti CEDAW raportoi një mungesë progresi për të drejtat e personave LGBTI. Përhapja e COVID nga pakujdesia u shfuqizua si vepër penale. Ulja e numrit të gjykatave ngriti shqetësime në lidhje me aksesin në drejtësi për qytetarët” – thuhet në raport.
Amnesty International shkruan se në 2023, zgjedhjet lokale u mbajtën në maj, ku Partia Socialiste në pushtet fitoi shumicën e bashkive. Përsa i përket gjendjes së mediave nuk mungojnë kritikat.
“Në mars, një sulm me armë në selinë e televizionit kombëtar Top Channel rezultoi në vdekjen e një roje sigurie. Në janar, një gazetar dhe bashkëshortja e tij u sulmuan fizikisht në Lezhë nga dy biznesmenë pas publikimit të një shkrimi që ai kishte shkruar për një çështje gjyqësore.
Gazetarët u sulmuan edhe nga figura politike. Erion Veliaj, kryebashkiaku i Tiranës, iu referua një gazetareje të njohur investigative Ola Xama si një “vrasëse me kontratë” në përgjigje të një artikulli që ajo kishte shkruar ku theksonte rolin që kishte luajtur kryebashkiaku në projektin e inceneratorit për menaxhimin e mbetjeve publike në Tiranë” – thuhet në raportin e Amnesty.
“Dhuna në familje ndaj grave ishte e përhapur. Sipas të dhënave të policisë, gjatë tre muajve të parë të vitit janë raportuar mbi 1000 raste të dhunës ndaj grave, duke rezultuar në 510 urdhra mbrojtjeje. Nga 5210 raste të dhunës në familje të regjistruara nga policia në vitin 2022, në muajin mars prokuroria publike raportoi vetëm 1880 raste; burrat ishin përgjegjës për 92.8% të sulmeve. Midis janarit dhe shtatorit, 12 gra ishin vrarë nga partnerët e tyre ose anëtarë të tjerë të familjes” – citon ndër të tjera raporti.
“Në nëntor, Shqipëria dhe Italia nënshkruan një marrëveshje që përcaktonte se Italia do të ndërtonte dy qendra paraburgimi në Shqipëri për të ndaluar njerëzit e përgjuar nga autoritetet italiane në det ndërsa përpiqeshin të arrinin në brigjet italiane. Organizatat e të drejtave të njeriut dhe të tjera shprehën shqetësimin për ndikimin që kjo mund të ketë në të drejtat e njeriut të refugjatëve, azilkërkuesve dhe migrantëve, duke përfshirë ndalimin automatik dhe për këtë arsye arbitrare” – thuhet në raportin e Amnesty International.
“Në tetor, një raport nga Komiteti CEDAW vuri në dukje se plani kombëtar i veprimit i Shqipërisë 2016-2020 për personat LGBTI nuk kishte arritur në eliminimin e diskriminimit ndaj grave lezbike, biseksuale, transgjinore dhe interseksuale dhe shprehu shqetësimin në mjedisin në rritje të vendit.
Gjykata Kushtetuese shfuqizoi në mënyrë joproporcionale nenin 89(b) të kodit penal. Neni, i cili hyri në fuqi gjatë pandemisë Covid-19, parashikonte një dënim deri në tetë vjet burgim për përhapjen e paqëllimshme të sëmundjeve infektive që kishin pasoja të rënda për ose rrezikonin jetën e njerëzve.
Më 1 shkurt hyri në fuqi një strukturë e re gjyqësore, duke ulur numrin e gjykatave në Shqipëri nga 34 në 16. Kishte shqetësime se kjo do ta bënte më të shtrenjtë dhe më të vështirë aksesin në drejtësi. burgu qëlloi dhe vrau një të burgosur dhe plagosi një tjetër, duke ngritur shqetësimin për masat e sigurisë të vendosura në burg” – thotë raporti për Shqipërinë.
