Prej një viti, që kur përfaqësuesit serbë u larguan nga institucionet e Kosovës në veri të vendit me urdhër të qeverisë serbe, shteti i Evropës Juglindore është në gjendje krize. Rusia po përfiton nga ky destabilizim. Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i cili mbajti një leksion për interesat gjeopolitike në Ballkan në Institutin Renner në Vjenë, paralajmëron në një intervistë për austriaken “Der Standard” se Perëndimi po vazhdon politikën e qetësimit ndaj Serbisë.
INTERVISTA
Der Standard: Kur do të mbahen zgjedhjet e reja në veri të Kosovës që komunat me shumicë serbe të kenë sërish kryetarë serbë?
Kurti: Sipas ligjit për vetëqeverisje lokale, 20% e atyre me të drejtë vote duhet të dorëzojnë një peticion. Unë nuk mund ta bëj këtë në emër të tyre. Kjo është mënyra e vetme për të siguruar që bojkotet të mos përsëriten. Në mars, partia Lista Srpska bojkotoi zgjedhjet. Nuk dua kryebashkiakë shqiptarë në veri, siç është aktualisht. Ata kanë pak legjitimitet politik për shkak të pjesëmarrjes së ulët të votuesve, pavarësisht se janë plotësisht të ligjshëm. Megjithatë, Beogradi nuk është i interesuar për pjesëmarrjen demokratike të serbëve në Kosovë, sepse dëshiron kompensim territorial për humbjen e Jugosllavisë.
Der Standard: Çfarë mund të bëni për të forcuar besimin e serbëve në veri të Kosovës në shtetin e Kosovës?
Kurti: Janë 47 policë serbë të saporekrutuar. Ne kemi shpërblyer me 3 milionë euro për bujqësinë, start-up-et dhe OJQ-të në veri. Unë kam qenë disa herë në veri dhe kam takuar serbët, por këto takime nuk bëhen publike sepse njerëzit ma kërkojnë pasi familjet e tyre janë nën presion. Një serb që e emërova si këshilltar dha dorëheqjen pas 2 orësh sepse gruaja e tij humbi menjëherë gjysmën e pagës. Vetëm këtë vit në veri janë djegur 15 vetura me targa të Kosovës.
Der Standard: Ju dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiq u kthyet së fundmi në Bruksel. Është paraqitur propozimi për asociacion të komuniteteve me shumicë serbe në Kosovë. Megjithatë, nuk kishte asnjë marrëveshje.
Kurti: Kam dashur të nënshkruaj edhe marrëveshjen kornizë me Serbinë edhe këtë propozim. Por Vuçiq donte që Serbia dhe Kosova të nënshkruanin ndaras me BE-në. Por nuk kam për të normalizuar marrëdhëniet me BE-në, por ato me Serbinë! Vuçiq ka kërkuar edhe një draft ku thuhet se Serbia nuk do ta njohë pavarësinë e Kosovës, se Kosova nuk do të ketë vend në Kombet e Bashkuara dhe se Serbia nuk do ta pranojë integritetin territorial të Kosovës.
Der Standard: Pika e fundit është e kundërta e asaj që thuhet në marrëveshjen kuadër. Dhe si reaguan negociatorët e BE-së?
Kurti: Negociatorët më pyetën se çfarë mendoja për këtë. Thashë që arbitri duhet t’i fryjë bilbilit nëse ka pasur shkelje të marrëveshjes. Sa herë që Beogradi shkel marrëveshjen, bilbili nuk fryhet. A mund ta imagjinoni një arbitër që ka humbur bilbilin dhe tani thjesht ndjek lojtarët? Kjo ndoshta ka të bëjë me politikën e qetësimit. Por për shkak se Perëndimi është kaq i butë ndaj Serbisë, në mënyrë paradoksale po e shtyn atë drejt Rusisë, edhe pse synohet e kundërta. Sepse Beogradi ka më shumë dashuri dhe frikë ndaj Moskës sesa Brukselit.
Der Standard: Më 24 shtator, milicë serbe kryen një sulm terrorist në veri të Kosovës. Cila është situata e sigurisë tani?
Kurti: Serbia ka qëndrim të ngjashëm ndaj Kosovës si Rusia ndaj Ukrainës. Megjithatë, trupat e KFOR-it të udhëhequra nga NATO janë të stacionuara këtu – dhe kjo ishte padyshim një faktor vendimtar që Serbia të mos pushtonte më 24 shtator. Sepse kjo ishte ideja. Serbia mblodhi trupa në kufi. Ajo donte qartë një konflikt të madh për një periudhë më të gjatë kohore, duke pasur parasysh se kishte sjellë mbi pesë milionë armë dhe municione të prodhimit serb në Kosovë.
Der Standard: Sa ka gjasa që Kosova të anëtarësohet në Këshillin e Evropës vitin e ardhshëm?
Kurti: Jam optimist.
