Shumë janë tronditur nga dështimi i Akademisë për të njohur punën e Greta Gerwig dhe Margot Robbie në nominimet e djeshme për Oscar – Por çfarë fshihet pas gjithë kësaj?
Fakti se ishte i bazuar thjesht në një kukull e ka dëmtuar vërtet filmin Barbie në Oscar. Edhe pse u nominua për filmin më të mirë, Greta Gerwig u shpërfill si regjisore dhe Margot Robbie u la jashtë kategorisë së aktores më të mirë, lëshime që shkaktuan një vërshim zemërimi në internet edhe nga koleget e tyre.
Associated Press e quajti përbuzjen e Gerwig “një nga tronditjet më të mëdha të kohëve të fundit”. Disa fansa u shfrynë tek Ken. Siç theksoi USA Today, duke cituar një përdorues në X, fakti që Ryan Gosling u nominua për aktor dytësor, ndërsa Gerwig dhe Robbie u lanë jashtë “në një farë mënyre dëshmon thelbin e filmit”, se patriarkia është ende mes nesh. Gosling, vetë Ken, tha në një deklaratë: “Nuk ka asnjë film Barbie pa Greta Gerwig dhe Margot Robbie, dy njerëzit më përgjegjës për këtë film historik dhe të festuar globalisht”.
Seksizmi i zgjatur në industrinë e filmit mund të ketë qenë një faktor për vendimin, por kjo vetëm sa e ka thelluar problemin themelor. Pavarësisht vlerësimit për “figurën më të mirë”, votuesit e Oscar refuzuan ta merrnin seriozisht filmin e bazuar në disa lodra, duke injoruar se sa inovativ që është dhe duke e hedhur poshtë atë si një film me kokoshka miliarda dollarësh. Filmi minon stereotipet për gratë – personazhi i Robit quhet Barbie Stereotipike – por e mbështjellë në një re të gjallë me ngjyrë pink. Votuesit e Oskarit nuk mundën ose nuk donin të shikonin përtej asaj sipërfaqeje ngjyrë pink për të parë se sa imagjinar dhe thelbësor është filmi dhe sa me përpikëri e orkestroi Gerwig.
Edhe para se të shpalleshin nominimet, kishte aludime se origjinaliteti i Barbie do të nënvlerësohej
Me 10 filma të nominuar për filmin më të mirë dhe vetëm pesë vende për regjisorë, disa filma normalisht bien në kategorinë “duhet të jenë drejtuar vetë”. Por bie në sy se Gerwig është zhvendosur nga të nominuar që kanë bërë filma më të vegjël: Justine Triet, e cila e meriton nominimin e saj surprizë për Anatomy of a Fall (dhe e shpëtoi kategorinë nga të qenit tërësisht mashkull) dhe Jonathan Glazer , i cili ishte veçse një gjë e sigurt për dramën e Holokaustit tek “Zona e Interesit”. Me sa duket komedia e lehtë e Gerwig-ut nuk mund të konkurronte me to.
Edhe para se të shpalleshin nominimet, kishte aludime se origjinaliteti i Barbie do të nënvlerësohej. E para erdhi kur Akademia vendosi që skenari i frymëzuar i Gerwig dhe Noah Baumbach i përkiste kategorisë së përshtatur (ku mori një nominim). Pavarësisht nëse ishte i shurdhër ndaj inovacionit të skenarit apo thjesht i ngurtë marrëzisht, komiteti ekzekutiv i Degës së Shkrimtarëve të Akademisë tha se filmi bazohej në një personazh ekzistues më parë, domethënë një kukull.
Një tjetër e dhënë erdhi në Golden Globes. Barbie nuk arriti të fitonte komedinë apo muzikalin më të mirë, por u largua me çmimin e lezetshëm, të sapo shpikur për arritjet kinematografike, një çmim ngushëllues për të qenë popullor dhe për të fituar para.
Marrëdhënia e filmit me paranë dhe kulturën e korporatës ishte problematike që në fillim. Historia kritikon Mattel, kompaninë që shet të gjitha ato Barbie, si të mpirë dhe patriarkale, por vetë filmi është një prodhim i madh në studio i licencuar nga kompania e lodrave. Kur filmi u publikua, New York Times vuri në dukje mendimet e ndara të kritikëve nëse ai është “subversiv i shkëlqyeshëm ose i pashmangshëm korporativ”.
Votuesit e Oscar-it me sa duket zgjodhën ta shohin atë si një film të suksesshëm në studio. Kjo i bën jehonë modelit të kohëve të fundit të filmave të mëdhenj komercialë që futen në garën e filmave më të mirë dhe regjisorët e tyre të injoruar, duke përfshirë Dune, Top Gun: Maverick dhe Avatar: The way of water. Por asnjë prej tyre nuk kishte rezonancën apo freskinë kulturore të Barbie.
Mesazhi social më i hapur i filmit vjen nga personazhi i Amerikës Ferrera, Gloria, njeriu kryesor në Barbieland. Në një kthesë të mirëpritur por befasuese, Ferrera u nominua si aktore dytësore, mund të supozohet, në fuqinë e monologut të saj pasionant për pritshmëritë e grave, të tilla si: Bëhuni të holla, por thoni se e bëni sepse doni të jeni të shëndetshme. “Është rraskapitëse,” thotë Gloria. “Duhet të kesh para, por nuk mund të kërkosh para sepse është e kotë.”
Ndoshta Gerwig fitoi shumë para? Ndoshta! Mund të jesh një regjisore grua, por mos u trego burrave se ke bërë më shumë para se ata. Kjo mund të kishte qenë lehtësisht pjesë e fjalimit të Glorias.
Robbie u nënvlerësua gjithashtu. Monologu i zemëruar dhe i sinqertë i Ferrera-s ka atë lloj të shprehuri që shpesh e rëmben një Oscar. Ajo që Robbie duhej të bënte ishte të tregohej më delikate, do të vlerësohej më lehtë ashtu. Kur shpërthimi i Glorias zgjon ndjenjën e vetëvlerësimit tek një Barbie tjetër, edhe Barbie i Robbie Margot zgjohet.
“Duke i dhënë zë disonancës kontradiktore që kërkohet për të qenë një grua nën patriarkatin mashkullor, ti i rrëmbeve asaj fuqinë”, i thotë Robbie, duke i thënë ato rreshta me një ton të lehtë që të tregon se ideja është e vërtetë, por edhe disi pompoze. Siç tha Ferrera për mospërfilljen e Robbie: “Ndoshta njerëzit u mashtruan duke menduar se puna e saj duket e lehtë”. Gerwig dhe Robbie, të dy të nominuar si producentë të filmit, me shkathtësi i dhanë zë të plotë asaj disonance, dhe kjo mund të jetë arsyeja pse ata humbën nominimet që duhet të ishin të tyret./BBC
