5 masa për jetëgjatësinë të mbështetura nga shkenca dhe që nuk kushtojnë asgjë

Klinika private që ofrojnë analiza të geneve dhe skanime të trupit për 20,000 dollarë. Palestra me tarifa vjetore prej 40,000 dollarësh. Shkëmbime të plazmës së gjakut për mbi 10,000 dollarë një seancë. Trajnerë personalë për gjumin dhe pajisje që vishen për 300 dollarë.

Kërkimi i “jetëgjatësisë” është kthyer në një hobi të shtrenjtë – për të mos thënë në konsumues të kohës. Por nuk ka pse të jetë kështu: ekspertët thonë se shumë prej praktikave që me gjasë zgjatin jetën janë gjithashtu ndër më të lirat.

Zgjedhjet e thjeshta të stilit të jetesës, si ushqyerja e shëndetshme dhe aktiviteti fizik i rregullt, janë taktikat më efektive dhe më të mbështetura nga shkenca për jetëgjatësi – dhe “asgjë tjetër nuk u afrohet dot,” thotë John Tower, profesor i shkencave biologjike në Universitetin e Kalifornisë Jugore.

Suplementet e mbështetura nga influencerat në rrjetet sociale, trajtimet me oksigjen dhe terapitë me qeliza burimore për jetëgjatësi janë “eksperimentale, në rastin më të mirë,” shton Joseph Coughlin, drejtor i MIT AgeLab. Nëse dëshiron të jetosh më gjatë dhe më shëndetshëm, më mirë të bësh atë që shkenca dhe historia kanë vërtetuar.

Bëj aktivitet fizik – s’ka rëndësi ku.

Palestrat luksoze mund të ofrojnë trajnerë personalë dhe matje biometrike të sofistikuara. Por është vetë aktiviteti fizik ai që zgjat jetën, thotë Roger Fielding, shkencëtar i lartë në Qendrën për Kërkime në Ushqyerje dhe Plakje pranë Universitetit Tufts.

Ushtrimet kardio dhe stërvitja me peshë lidhen me uljen e vdekshmërisë sepse ulin rrezikun nga sëmundjet kardiovaskulare. Edhe thjesht ecja për 30 minuta çdo ditë mund të sjellë përfitime të mëdha – njësoj si stërvitja më intensive apo përdorimi i peshave në shtëpi.

Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon të paktën:

• 150 minuta në javë aktivitet aerobik me intensitet mesatar (si ecja), ose

• 75 minuta në javë aktivitet intensiv (si vrapimi apo noti).

Por “çdo nivel aktiviteti fizik është më mirë se asgjë,” thotë Dr. Fielding.

Ushqimi i shëndetshëm është më i vlefshëm se suplementet.

Njerëzit provojnë gjithçka për të zgjatur jetën: kufizim kalorik, agjërim, dieta ketogjenike, suplemente me vitamina dhe proteina.

Disa praktika – si kufizimi i kalorive dhe agjërimi periodik – kanë treguar efekt pozitiv te minjtë, por nuk është e sigurt nëse vlejnë për njerëzit. Shumica e suplementeve që promovohen nga influencerat e rrjeteve sociale nuk janë testuar mjaftueshëm për efektet apo sigurinë që pretendojnë, dhe nuk rregullohen nga autoritetet shëndetësore.

Më mirë është të ushqeheni me ushqime të papërpunuara dhe natyrale, thotë Anne-Julie Tessier, dietologe dhe profesoreshë në Universitetin e Montrealit.

Dieta të tipit mesdhetare ose DASH që përfshijnë drithëra të plota, fruta, perime, proteina të lehta dhe ushqime jo të përpunuara, ulin rrezikun nga sëmundjet e zemrës dhe zgjatin jetën.

Po, ushqyerja e shëndetshme mund të jetë e kushtueshme, pranon Dr. Tessier. Por për të kursyer, mund të zëvendësoni frutat dhe perimet e freskëta me ato të ngrira, që janë po aq ushqyese.

Synoni 7 orë gjumë cilësor (pa pajisje të shtrenjta).

Kërkimet tregojnë se gjumi i mirë dhe i rregullt lidhet me jetë më të gjatë. Por nuk ka prova që pajisjet për ndjekjen e gjumit ose klinikat private të gjumit (me analiza gjenetike dhe skanime) ndihmojnë realisht pa ndryshime të tjera në stilin e jetës, thotë Dr. Brienne Miner nga Yale.

Madje, këto pajisje mund të shkaktojnë “ankth për gjumin” – një fiksim që mund ta përkeqësojë gjumin.

Studimet tregojnë se rreth 7 orë gjumë pa ndërprerje janë optimale për shëndet, sepse ky ritëm ndihmon rregullimin hormonal dhe pastrimin e toksinave nga truri. Gjumi shumë më i gjatë ose shumë më i shkurtër lidhet me rrezik më të lartë për vdekshmëri.

Për një gjumë cilësor, këshillat janë:

• Krijoni një orë të qëndrueshme fjetjeje dhe zgjimi;
• Bëni aktivitet fizik dhe shoqërohuni rregullisht;
• Shmangni alkoolin, tha Dr. Miner.

Sipas Dr. Girardin Jean-Louis nga Universiteti i Miamit, ndihmës më të lira dhe efektive përfshijnë:

• Maskat për gjumë
• Pajisjet me zhurmë të bardhë
• Terapinë konjitive për pagjumësinë

Stërviteni trurin për më shumë optimizëm.

Gjendja mendore ndikon shumë në jetëgjatësi: depresioni dhe vetmia rrisin rrezikun për vdekshmëri.

Disa entuziastë të jetëgjatësisë provojnë terapi me ketaminë apo retreate me substanca psikedelike, por optimizmi i stërvitur është më i sigurt dhe më i lehtë.

Hulumtimet sugjerojnë se optimizmi mund të zgjasë jetën, dhe mund ta kultivoni vetë me:
• ushtrime ditore me shkrim, ose
• terapi bisede, thotë Laura Kubzansky nga Harvard.

Nëse kjo nuk ju përshtatet, shoqërimi me njerëz që ju mbështesin është gjithashtu mënyrë për të rritur optimizmin dhe ulur stresin – që nga ana e tij ul rrezikun për sëmundje kronike, thotë Judith Carroll nga UCLA.

Por jo çdo shoqëri ndihmon – vetëm kur është e shëndetshme dhe jo gjykuese, ajo sjell përfitime për jetëgjatësi.

Si ta kuptoni nëse po funksionon? Shikoni si ndiheni.

Disa influencues promovojnë teste për “moshën biologjike”, që për 100 dollarë ose më shumë, analizojnë gjakun apo pështymën për të vlerësuar “shëndetin e qelizave”.

Por ekspertët thonë se këto teste janë të pasakta, dhe çdo kompani ka mënyrën e vet për të llogaritur “moshën biologjike”. Ato matje bazohen kryesisht te modifikimet kimike të ADN-së, dhe nuk janë ende të besueshme.

Dr. William Mair nga Harvard thotë se më mirë të pyesni veten:

“A më bëjnë ndryshimet që kam bërë të ndihem më i shëndetshëm, më energjik, më i kthjellët?”

Sepse qëllimi nuk është vetëm të jetosh më gjatë, por të jetosh më mirë.

Ai shton: “Nëse është diçka që e gjen në internet tani, njerëzit nuk presin. Por unë do të thoja: duhet të presin. A do të harxhoja shumë para për produkte të patestuara që premtojnë jetëgjatësi? Më shumë gjasa, jo.”/ Përkthyer nga NYTimes