Nga Roberto Saviano – Çfarë do të ndodhë pas kapjes së Matteo Messina Denaro? Në realitet nuk ka rëndësi t’i përgjigjesh kësaj pyetjeje, sepse më e keqja, më e rënda, e pariparueshmja për këtë vend tashmë ka ndodhur dhe vijon të ndodhë. Nuk po përdor tone apokaliptike apo të ekzagjeruara për këtë. Në vitin 2021, Banka e Italisë zbuloi se xhiroja e karteleve mafioze ishte rreth 38 miliardë euro në vit.
Këto 38 miliardë euro janë më tepër se 100 milionë në ditë. 100 milionë në ditë që zhvendosen dhe investohen, por nëse kësaj shifre i shtojmë edhe atë që Drejtoria Kombëtare Antimafia kishte deklaruar në vitin 2020, duke gjurmuar asetet që rrjedhin nga trafiku i drogës prej 400 miliardë eurosh vetëm në Itali, kuptojmë se jemi duke folur për një ekonomi gjithnjë në zgjerim që ushqen dhe mbështet ekonominë legale. Për momentin, çështja e mafias është injoruar plotësisht nga debati politik dhe është trajtuar vetëm në mënyrë retorike gjatë fushatave elektorale.
Mafia duket kur vret. Kur ata bëjnë biznes janë të padukshëm. Dhe kur bëjnë biznes është në fakt mirë për të gjithë sepse sjellja e tyre nuk dallohet nga ajo e çdo sipërmarrësi ose fondi investimi tjetër. Bizneset e mëdha do të vazhdojnë të rriten, siç është ligji 104, i cili u ka dhënë, shpesh pa kontroll, ortekë parash kompanive të ndërtimit, në shumë raste drejtpërdrejt nga kartele mafioze (por do të kemi vetëm prova për të gjitha këto vitet e ardhshme pasi tani kemi vetëm të dhëna).
Partitë, siç e kemi parë në hetimet antimafia të 20 viteve të fundit, nuk kanë asnjë sistem real për t’u mbrojtur nga infiltrimi dhe aleancat mafioze, sepse gjithçka ia delegojnë drejtësisë. Nëse ka hetime, palët fillojnë të jenë të kujdesshme në emërimin e disa figurave. Nëse nuk ka hetime, ata nuk bëjnë verifikimet e tyre dhe në shumë raste kërkojnë lidhjet mafioze në kohë zgjedhjesh. Politika duhet të jetë në gjendje të bëjë një përzgjedhje, me informacionin dhe njohuritë e saj territoriale. Nuk duhet të presë dënimet e gjyqtarëve për të zgjedhur personelin e saj politik. Por në vend të kësaj, duket se po kërkon pikërisht ata ndërmjetës politikë të aftë që sjellin vota.
Nëse duam të shkojmë drejt e tek gjërat që duhen bërë, puna e parë antimafia do të ishte legalizimi i drogave të lehta. Kjo do t’i privonte organizatat nga një burim i rëndësishëm fitimi dhe do të çlironte sistemin gjyqësor nga ligjet ndaluese që godasin rëndë konsumatorët pa mundur të gjurmojnë trafikantët e mëdhenj të drogës. Sipas raportit në Parlament nga Drejtoria e Hetimit Antimafia, ekonomia e nëndheshme e kanabisit kap vlerën e rreth 6 miliardë eurove dhe i përgjigjet rreth 40% të të ardhurave të mafias. Kjo do të dërrmonte një segment shumë të rëndësishëm të ekonomisë mafioze.
Por le të kthehemi te Messina Denaro. Tani çfarë do të ndodhë pas tij? Epo le të themi se është e rrezikshme në analizë ta konsiderosh atë vetëm një bos me shumë karizëm. Asnjë “njeri i nderit”, shef provincial “i thjeshtë” nuk mund të menaxhonte masën e kapitalit që i është atribuuar nga prokurorët antimafia dekadën e fundit. Në vitin 2007 u identifikuan 700 milionë euro, në 2010 u sekuestruan asete për 1.5 miliardë euro, në 2018 u sekuestruan 1.5 miliardë euro.
E rrezikshme është të mendosh se komisioni që bashkon familjet e Cosa Nostra-s (edhe pse jo i strukturuar si dikur) nuk ekziston më. Të gjitha deklaratat e bashkëpunëtorëve të drejtësisë flasin për Messina Denaron si një shef që nuk fliste në vendimet e familjeve, duke i lënë të lirë. “U Siccu” ua ka dalë mbanë punëve të tija pa i dhënë llogari askujt. Pikërisht sepse nuk ka pyetur të tjerët. Kështu, Cosa Nostra humbi strukturën dhe unitetin e saj pas kapjes së Provenzanos, trashëgimtarit të fundit të korleonistëve nga lart-poshtë. Messina Denaro nuk u përpoq të qeveriste siç kishin bërë kumbarët e tij, por qeveriste me obsesionin për të ndërhyrë sa më pak. Gjë që shpesh e çonte organizatën në kaos, duke i lënë familjet e Palermos dhe ato të provincave pa plane të përbashkëta.
Cosa Nostra pagoi për dukshmërinë e saj kur zgjodhi të bëjë masakra. Organizatat e tjera vazhdojnë të përfitojnë nga vëmendja dukshëm më e ulët e medias, e cila në dekadën e fundit gjithsesi është rritur në krahasim me të kaluarën. Kur në vitin 2008, u arrestua Pasquale Condello, bosi i ‘Ndrangheta-s, i cili vitet e fundit kishte marrë një fuqi të ndikimit politiko-industrial shumë më të lartë se mafia e Messina Denaro, nuk pati të njëjtën vëmendje mediatike sepse ‘Ndrangheta’ dukej e fundosur.
Sepse ‘Ndrangheta nuk kurorëzon mbretër. Të gjithë janë të barabartë mes të barabartëve. E njëjta gjë për Camorrën. Kur liderë të rëndësishëm bien në pranga në Napoli, si Michele dhe Ciro Mazzarella, të arrestuar dhjetorin e kaluar, nuk kishte sërish vëmendjen që meritonte një rezultat i tillë. Edhe përplasja në Ponticelli me bomba që shpërthyen pranverën dhe verën e kaluar nuk e mori kurrë vëmendje kombëtare. Këto shpërqendrime, të cilat shpesh ndodhin për shkak të paaftësisë, më pas shndërrohen në heshtje politike dhe sociale.
Pyetja tani është: Kush do të jetë pasardhësi i Matteo Messina Denaro? Ka disa hipoteza se kush do të jetë në gjendje të rindërtojë piramidën e organizatës. Pas vizionit sklerotik të Cosa Nostra-s të drejtuar nga Giovanni Motisi, me nofkën “‘U Pacchiuni” duhet të ketë një kokë të madhe. Ai ishte pjesë e një prej “grupeve të zjarrit” të Riinës. Ndonëse nuk kemi dëgjuar për të që nga viti 1998, të qenit një ndjekës besnik i shefit korleonez, i jep atij mitologjinë e duhur për t’u njohur ende si lider. Emri tjetër që përmendet shumë është ai i Stefano Fidanzatit, por “Kupola”, apo ajo që ka mbetur prej saj, nuk do t’i jepte kurrë majën e organizatës një njeriu që ishte një trafikant i thjeshtë droge pa aftësi ndërmjetësimi dhe komandë politike.
Bëhet fjalë për burra të vjetër, të gjithë mbi moshën 70 vjeç. Kjo tregon se Cosa Nostra ndikohet nga një strukturë organizative e modeluar sipas dinamikës së vendit tonë. Menaxhimi në krye u besohet të moshuarve me vendimmarrje të ngadaltë, me përdorim vetëm të kanaleve të vjetra, me pamundësi për të rinovuar veten dhe për të parë mundësi të reja për aleanca strategjike. Tani ata vuajnë nga mungesa e përkatësisë, krahasuar me organizatat e tjera, të cilat kanë një numër shumë më të madh ushtarësh. Camorra dhe ‘Ndrangheta janë në gjendje që edhe pse duken të dobët mund të strukturohen më shpejt.
Një nga pikat e forta të ‘Ndrangheta’s, për shembull, ishte se ajo nuk kishte një strukturë të centralizuar, por një strukturë federale, duke ia atribuar “shkollën e komandës” një figure konsullore, kur kishte nevojë për të zgjidhur grindjet që rrezikonin të dëmtonin të gjitha familjet.
Cosa Nostra, nga ana tjetër, duket si një monolit i shkatërruar nga burokracia e kontrollit të brendshëm të dëshiruar nga korleonezët. Ajo është konsumuar gradualisht, veçanërisht vitet e fundit. Por jemi ende larg nga zhdukja e saj.
Deri më sot, Cosa Nostra për sa i përket trafikut të drogës mbështetet te aleatët e saj historikë. Në Campania janë njerëzit nga Marano. Ata vazhdojnë të jenë furnizuesit kryesorë të hashashit dhe marihuanës për disa familje në Siçili. Pastaj familjet kalabreze kanë qenë historikisht aleate me Corleonesi, Kommisos, De Stefano-Teganos. Në realitet i gjithë trafiku i drogës (ose pothuajse i gjithë, nëse përjashtojmë familjet siciliane me bazë në Amerikën e Jugut) që kalon nga duart e Cosa Nostra-s është hegjemonizuar tashmë prej kalabrezëve.
Ka prova që ‘Ndrangheta zgjodhi të mbështeste fraksionin korleonez kundër palermitanëve në vitet 1980, por më pas u largua prej tij në kohën e masakrave, të vetëdijshëm se kjo do të kishte çuar në pamundësinë e të bërit biznes. Ata u mbështetën vetëm në imponimin e interesave të tyre tek politika që Ndrangheta gjithmonë ka preferuar ta menaxhojë në një mënyrë të ndryshme nga Cosa Nostra. Sot mafiozët e dinë që të vendosësh drejtpërsëdrejti ministrat do të thotë t’i ekspozosh në dritë, dyshime, bindje që do të rrezikonin biznesin. Në të kaluarën, përkundrazi, ata pretendonin se kishin drejtpërdrejt burrat e tyre, anëtarë të familjeve të nderuara që u instaluan në institucione.
Sot ata preferojnë të qeverisin flukset e parave që mbështesin politikanët dhe partitë, të kenë njerëz në burokracinë shtetërore që mbeten të palëvizshëm edhe pse qeveritë ndërrohen, instalohen në vende ku janë imunë nga llogaritë për shpenzimet dhe kontrollet. Nëse vërtet dëshironi të dini përgjigjen e pyetjes “ç’do të ndodhë tani pas kapjes së Messina Denaro?”, duhet të pyesni veten për këtë: “Tani a e kthejmë dot sërish debatin për mafian duke qenë gjithnjë e më të informuar dhe prezentë, por mbi të gjitha sa më larg propagandës”.
©Marrë nga Corriere della Sera,
