Stresi kronik rrit inflamacionin tipik për disa sëmundje të zorrëve dhe një studim i ri zbulon se si ndodh kjo.
Studimi i publikuar së fundmi në Cell sqaron se disa substanca të prodhuara nga truri i stresuar arrijnë të stimulojnë qelizat imune të zorrëve dhe të shkaktojnë inflamacion. Sipas studimit, kjo ndodh përmes një bashkimi hapash që deri më tani nuk dihej.
Sëmundjet kronike inflamatore të zorrëve (në anglisht “IBD”, Inflammatory Boëel Disease) si sëmundja e Crohn dhe koliti ulçeroz, janë patologji të karakterizuara nga inflamacioni i zorrëve që përfshijnë simptoma si diarre, lodhje, dhimbje barku dhe në rastet më të rënda gjakderdhje rektale.
Shfaqja e këtyre sëmundjeve është shpesh rezultat i ngjarjeve shumë stresuese, si humbja e punës ose përfundimi i një marrëdhënieje. Kujdesi për shëndetin mendor është një ndihmë e madhe në menaxhimin e këtyre gjendjeve, por shpesh neglizhohet sepse e gjithë vëmendja është e përqendruar në trajtimet farmakologjike.
Christoph Thaiss dhe kolegët mikrobiologjikë në Universitetin e Pensilvanisë në Filadelfia kanë zbuluar shkaqet molekulare të kësaj lidhjeje. Gjatë niveleve maksimale të stresit, truri dërgon sinjale në gjëndrat mbiveshkore, të vendosura në skajin e sipërm të secilës veshkë. Këto si përgjigje prodhojnë një grup të veçantë kimikatesh, hormone steroide të quajtura glukokortikoidë.
Thaiss dhe kolegët fillimisht supozuan se glukokortikoidet stimulojnë drejtpërdrejt qelizat imune në zorrë. Por studimet në minj kanë treguar ekzistencën e një numri “lojtarësh të ndërmjetëm”. Hormonet në fjalë veprojnë në neuronet e zorrëve (qelizat që janë pjesë e sistemit nervor enterik dhe që rregullojnë lëvizjet e muskujve të lëmuar të zorrëve) dhe në qelizat që i lidhin ato, qelizat liale.
Nën ndikimin e glukokortikoideve, disa qeliza liale stimulojnë qelizat imune të zorrëve, të cilat lëshojnë molekula inflamatore sikur t’i përgjigjen sulmit të një patogjeni. Por nuk ka asnjë kërcënim të jashtëm dhe efekti i vetëm i këtij “frikësimi” është rritja e inflamacionit. Një rezultat i dytë i glukokortikoideve është se ato parandalojnë zhvillimin e plotë të qelizave nervore të papjekura. Këto neurone do të jenë më pak efektive në kontrollin e lëvizjeve të zorrëve, gjë që mund të shkaktojë probleme të mëtejshme të tretjes për ata me IBD.
Një fakt paradoksal është se hormonet steroide shpesh përshkruhen si një trajtim medikamentoz për ata që vuajnë nga koliti ulceroz ose sëmundja e Crohn.
Sipas autorëve të studimit, ajo që bën dallimin është periudha e ekspozimit ndaj këtyre substancave: të furnizuara për një kohë të shkurtër pasi në terapitë medicinale kanë një efekt antiinflamator, ndërsa prania e tyre kronike ka efekt të kundërt dhe shkakton inflamacion.
Hulumtimi nënvizon rëndësinë, për ata që vuajnë nga sëmundjet kronike inflamatore të zorrëve, të zbatimit të strategjive të menaxhimit të stresit së bashku me trajtimet farmakologjike, për të rritur efektivitetin e trajtimeve. Për më tepër, theksojnë autorët, stresi mund të ndikojë negativisht edhe në patologjitë që prekin organet e tjera, si mushkëritë dhe lëkura, ndoshta duke ndjekur mekanizma të ngjashëm me atë të sapogjetur.
