Shfaqja MAMI e shqiptarit Mario Banushi në Festivalin e 79-të të Avignon

Mario Banushi, krijuesi i spektakleve të tenderit, dhe bashkëprodhimi i tij i ri ndërkombëtar në Festivalin e Avignon, pas ciklit të parë të shfaqjeve në çati.

Mario Banushi doli në skenën artistike ndërkombëtare që në momentin e parë kur u ngjit në skenën e teatrit grek. Sot, në moshën 26-vjeçare, ai pushton një tjetër kulm, teksa emisioni i tij, MAMI, një bashkëprodhim ndërkombëtar i Fondacionit Onassis, do të marrë pjesë në Festivalin e famshëm të Avignon në korrik. Ky është një moment historik: është hera e parë që një regjisor me origjinë shqiptare prezanton punën e tij në festivalin emblematik të Francës dhe Evropës. Në të njëjtën kohë, shënon pjesëmarrjen e katërt të Stegis në këtë ngjarje madhështore, pas “Rrethimi i sheshit” të Dimitris Dimitriadis me regji të Dimitris Karantzas (2014), “6 hapa si të zhdukesh plotësisht” të grupit teatror Blitz (2016) dhe “Zbutësja e Madhe” e Dimitris Papaioannou (2017).

Në konferencën për shtyp në Avignon që po përmbyllet në këto momente, drejtori artistik i festivalit të Avignon, Tiago Rodrigues, tha: “Besoj se puna e tij do të jetë një nga zbulimet më të bukura të këtij Festivali. Mario Banushi, një artist 26-vjeçar shqiptar që jeton dhe krijon në Athinë, është një talent i ri që krijon një talent subversiv, ëndërrimtar, me pamjen e tij të parë jashtë Greqisë t’i prezantohet publikut francez. Krijimi i tij i fundit, MAMI, është një homazh shumëdimensional për figurën e nënës.

Pas Avignon, e cila është bashkëprodhuese e shfaqjes, MAMI do të vazhdojë rrugëtimin e saj në një turne të shkëlqyer ndërkombëtar, duke u ndalur në teatrot dhe organizatat më të mira në Evropë – dhe më gjerë.
Duke marrë frymëzim nga përvojat personale, 26-vjeçari me origjinë shqiptare Mario Banushi, krijues i një gjuhe skenike krejt të tijën, në MAMI, e cila pati premierën botërore më 6 shkurt në Stegi përpara se të niste rrugëtimin e saj ndërkombëtar, na jep një bredhje të paharrueshme drejt burimit të jetës. Sepse në mitologjinë personale të Banushit fjalët pothuajse homonime “mami” dhe “mam” bëhen identike. Mami, si nëna. Mami, si ushqim. Njëri nxjerr zemrën dhe ia ofron tjetrit si një bukë të zier në avull. Në shfaqje, Skena kryesore e çatisë kthehet në një peizazh kujtimi. Të njohur dhe, në të njëjtën kohë, të botës tjetër. Interpretuesit, të zhytur në heshtje, krijojnë ngjarje me emocione të thella dhe na shtyjnë të njohim dhe përballemi me kujtimet tona, marrëdhëniet tona dhe trashëgiminë emocionale që mbartim.

Mario Banushi tashmë po bën turne nëpër botë me shfaqjet e tij të para, “Mirupafshim, Lindita” (2023) dhe “Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia” (2023) dhe vlerësohet ndërkombëtarisht si fëmijë i madh i teatrit grek. E ndërsa tema në emisionet e tij të mëparshme ishte zija, në “MAMI” ai ngre një vend të shenjtë në marrëdhëniet mes nënës dhe fëmijës. Për ta lavdëruar atë. Për ta ekzorcuar atë. Për ta mbushur me mallkime dhe anatema. Të biesh në dashuri me të. Sepse, siç vëren ai: “Gjithmonë kam thënë se lindja është një dashuri e përmbysur”.

Mario Banushi rrëfen për performancën: “Kur isha rreth një vjeç, mamaja ime duhej të më linte te gjyshja, në Shqipëri dhe të ikte. Deri në moshën trembëdhjetë vjeçe e thërrisja gjyshen time “mami”. Kur mamaja më mori me vete në Athinë, u rrita në banesën sipër furrës ku ajo punonte. Unë u rrita me më shumë se një nënë: një dëshirë, një lutje për atë që e dëgjon dhe për atë që kujdeset për të – nuk e kuptova kurrë këtë marrëdhënie të ndërlikuar.

Krijimi i ri nga regjisori apokaliptik është një poezi vizuale për marrëdhëniet mes nënës dhe fëmijës. Një performancë-shpërblim për gratë që na edukuan.