Në një kohë kur ushqimi është bërë një përvojë globale dhe kërkimi për shije të reja nuk ka kufij, një pjesë e vogël e ushqimeve të botës fshehin në vete një rrezik të vërtetë për shëndetin, madje edhe për jetën. Shpesh të konsideruara si delikatesa, këto ushqime kërkojnë gatitje të përpikët dhe njohuri të thella, përndryshe pasojat mund të jenë fatale.
Peshku Puffer – Fuguja që mund të jetë fatale
Në Japoni, konsumimi i fugu peshkut të famshëm Puffer është një akt i guximit dhe besimit te mjeshtëria e kuzhinierit. Ky peshk përmban tetrodotoksinë, një helm rreth 1,200 herë më vdekjeprurës se cianidi. Një peshk i vetëm mund të vrasë deri në 30 njerëz. Përgatitja e tij është e ndaluar përveçse nga kuzhinierët me licencë të veçantë. Megjithatë, edhe me standarde të rrepta, vdekjet ende ndodhin.
Akee – Fruti që hapet vetëm kur është gati
Fruti kombëtar i Xhamajkës, Akee, duket i pafajshëm, por është jashtëzakonisht helmues nëse hahet para se të hapet vetë natyrshëm. Përmban aminoacidin hipoglicin, që mund të shkaktojë të vjella, hipoglicemi, madje edhe vdekje. Vetëm pjesa mishtore e farës është e ngrënshme – dhe vetëm kur fruti është hapur plotësisht.
Sannakji – Kur tentakulat lëvizin ende
Në Kore, sannakji është një pjatë e pazakontë: tentakula oktapodi që ende lëvizin. Ngrënia e saj kërkon përqendrim dhe kujdes ekstrem, pasi pjesët që lëvizin mund të ngjiten në fyt dhe të shkaktojnë mbytje – një rrezik i dokumentuar real.
Fasulet e papërpunuara – më shumë se një rrezik
Duket e pafajshme, por ngrënia e fasuleve të gjalla, sidomos të kuqe apo jeshile, është një recetë për helmim. Ato përmbajnë lektinën fazoolinë, një substancë toksike që mund të shkaktojë simptoma të rënda dhe, në raste ekstreme, të kërcënojë jetën. Gatimi në temperatura të larta e neutralizon helmin.
Bretkosat afrikane – shije e rrezikshme
Ndërsa këmbët e bretkosës janë delikatesë në Francë, në disa pjesë të Afrikës konsumohet bretkosa e plotë përfshirë një specie që përmban helm në lëkurë dhe organe. Konsumimi i saj mund të çojë në dështim të veshkave dhe pasoja të tjera serioze shëndetësore.
Bajamet e hidhura – kur shija shndërrohet në helm
Bajamet e ëmbla janë të njohura për përfitimet e tyre ushqyese. Por bajamet e hidhura përmbajnë përbërës që, gjatë tretjes, shndërrohen në cianur hidrogjeni. Edhe 5-10 bajame të hidhura të gjalla mund të jenë fatale për fëmijët.
Casu Marzu – djathi me krimba
Nga Sardenja vjen ndoshta djathi më i diskutueshëm në botë: Casu Marzu. Ai përmban larva të gjalla të mizave, që sipas vendasve e bëjnë më të shijshëm. Por krimbat mund të mbijetojnë në sistemin tretës, duke shkaktuar infeksione dhe vrima në zorrë. Djathi është tani i ndaluar nga Autoriteti Evropian i Sigurisë Ushqimore.
Kërpudhat – një fushë minash natyrore
Kërkimi i kërpudhave mund të duket argëtues, por është edhe një lojë me fatin. Rreth 120 lloje kërpudhash janë helmues në natyrë dhe shpesh ngatërrohen me ato të ngrënshme. Helmime të rënda dhe vdekje janë regjistruar, veçanërisht nga konsumimi i kërpudhave panterë apo atyre tuberoze.
Hákarl – peshkaqeni i kalbur islandez
Në Islandë, Hákarl është një specialitet lokal: mish peshkaqeni i fermentuar. I pazakontë dhe me aromë të fortë, mishi është toksik pa fermentim për shkak të përqendrimit të lartë të acidit urik, peshkaqeni nuk ka sistem urinar.
Manaferrat e pagatuara – shije me kosto
Ndërsa shurupi apo reçeli i manaferrës është i shijshëm, fruti i gjallë përmban përbërës që mund të shkaktojnë të vjella, diarre apo edhe arrest kardiak në raste ekstreme. Gjethet, degët dhe farat përmbajnë glikozide që janë toksike për njeriun.
Manioku – ‘patatja e tropikëve’ me helm
Manioku është një ushqim bazë për miliona njerëz, por i papërpunuar është helmues. Përmban cianur, si bajamet e hidhura. Konsumimi i më shumë se 70 gramëve pa përgatitje të duhur mund të jetë fatal. I gatuar, është plotësisht i sigurt dhe përdoret për të prodhuar tapiokë.
Arrëmyshku – një erëz që mashtron
Një përbërës i njohur në shumë receta, arrëmyshku duhet përdorur me maturi. Përmban myristicin, një përbërës halucinogjen dhe toksik në sasi të mëdha. Simptomat përfshijnë të përziera, halucinacione dhe takikardi. Arrat e plota nuk duhet të konsumohen kurrë të gjalla dhe duhen mbajtur larg fëmijëve. newsbomb.gr.
